Een nieuwe onlinecampagne met een knipoog belicht het goede van wonen en werken in het noordoosten van Friesland. Meer bewoners zijn nodig om de krimp op te vangen.
Vrijheid en mentale rust, dat hebben acteur Theun Plantinga en zijn partner Michael Kick gevonden sinds hun verhuizing naar het Friese Rinsumageest, gelegen tussen Leeuwarden en Dokkum. Drie jaar geleden kochten ze er een oud gemeentehuis, Het Rechthuis, dat ze verbouwden tot herberg. “Voor dit rijksmonument zou je in Amsterdam miljoenen moeten neertellen”, verklaart Kick, “hier lukte dat met enkele tonnen.”
Plantinga is een Fries. Zijn partner Amsterdammer. “Ik kende Friesland alleen van de Elfstedentocht”, vertelt Kick. “Het leven is hier eenvoudiger, minder massaal. Met het woord mienskip(gemeenschapszin) word je doodgegooid, maar er zit wel een kern van waarheid in. Mensen helpen elkaar. Als het dak lekt, zegt iemand in de dorpsapp: ik kom wel even langs.”
De nieuwe inwoners zijn meer dan welkom in het noordoosten van Friesland, dat een campagne is gestart om meer inwoners te trekken, door de rust en ruimte nadrukkelijk in de schijnwerpers te zetten. Om alle stadse problemen wordt veel en smakelijk gelachen in de promotiefilmpjes. Files, verkeersdrukte? “Nee, dat zijn hier tien auto’s op een rij. We hebben niet eens stoplichten in Dokkum.” Veiligheid? “Haha, wij laten de achterdeur gewoon open.” Gestapeld wonen? “Nee, de kerktoren is hier het hoogst.”
Bevolkingskrimp van 9,1 procent
In de campagne Dan moatte jo hjir net weze(Dan moet je hier niet zijn) vertellen Friezen enthousiast waarom deze regio het verdient ontdekt te worden: de ruimte, de natuur, het aangenaam wonen, de veiligheid en gemeenschapszin. De campagne is een initiatief van de gemeenten Dantumadiel, Noardeast-Fryslân, Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel.
Officieel is de gemeente Noardeast-Fryslân krimpregio-af, maar toch zetten vergrijzing en het wegtrekken van jongeren als tendens door. In 2040 wordt een bevolkingskrimp in de vier Friese gemeenten van 9,1 procent verwacht ten opzichte van 2020. Dit leidt tot krapte op de arbeidsmarkt, hoewel de werkloosheid in Noordoost-Friesland gemiddeld met 3,7 procent boven het Friese gemiddelde ligt. De dalende bevolkingscijfers betekenen dat er in het noordoosten van Friesland in 2040 16.000 minder mensen beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Mede doordat veel 55-plussers, werkzaam in de relatief grote sectoren als industrie, landbouw en gezondheid, met pensioen zullen gaan.
Toch kwamen er de eerste helft van dit jaar 77 inwoners bij, vertelt burgemeester Johannes Kramer (FNP) van de gemeente Noardeast-Fryslân. Het zijn veelal mensen die opgroeiden in de streek, uitvlogen en naar it heitelân (Friesland) terugkeerden. “Maar ook mensen van buiten Friesland, die de regio als toerist ontdekten, strijken hier neer. Ondernemers die niet gebonden zijn aan een vaste werkplek, kiezen vaak voor het Friese platteland”, weet hij. Niet in het laatst door de aantrekkelijke huizenprijzen. “Die zijn hier natuurlijk ook gestegen”, zegt Kramer, “maar ze liggen nog altijd drie keer zo laag als in de rest van Nederland.”
Gelukkige bewoners
De campagne is niet alleen bedoeld om Noord-Friesland op de kaart te zetten, ook moeten eigen inwoners zich trotser gaan voelen. Dat het er goed toeven is, zien de Friezen in dit gebied overigens wel. Een maand geleden verscheen een CBS-rapport over brede welvaart. Van de inwoners van de gemeente Noardeast-Fryslân is 86 procent tevreden met zijn leven en voelt 89 procent zich ‘gelukkig’. De cijfers liggen ver boven het landelijk gemiddelde. Hoewel de inkomens lager liggen dan in de rest van Friesland en Nederland is het geluksgevoel in deze gemeente groter. Dit wordt ook wel omschreven als de ‘Friese paradox’. De kwaliteit van de leefomgeving (rust, ruimte, natuur, schone lucht) en de gemeenschapszin scoren hoger dan economische factoren.
Toch is dat geluksgevoel geen reden om achterover te leunen, onderstreept de Friese mediaproducent Sipke Jan Bousema, die de onlinecampagne bedacht. Zelf verhuisde de geboren Dokkumer vier jaar geleden vanuit Amsterdam naar Wyns (boven Leeuwarden). “De Randstad trok mij toen ik jong was en ik vond het er fantastisch. Maar mensen wonen er dicht op elkaar. Hier in Friesland is het rustiger.” In Wyns voelt hij zich thuis. “Friezen staan voor je klaar en gunnen je wat. Mensen die dat aanspreekt, willen we met deze campagne inspireren hierheen te komen. Al hoeven dat er ook weer geen honderden te zijn.”